Farklılıklar konusunda olumlu ve destekleyici bir inanç ve değerler sistemi, diğer bir ifadeyle kültür oluşturmak isteyen toplumlar, bazı ilkelerin bütün bireyler tarafından benimsenmesini ve ortak bir anlayışın yerleşmesini sağlamalıdır. Bu ilkeler şunlar olabilir;

• Farklılık, bir arada huzur ve güven içinde yaşamak isteyen tüm insanlarla ilgili bir konudur.
• Farklılık; yaş, cinsiyet, milliyet, etnik köken ve inanç başta olmak üzere çok boyutlu ve geniş kapsamlı bir olgudur.
• Hiçbir insan şu anda ya da geçmişte sahip olduğu farklılıkları nedeniyle suçlanamaz, dışlanamaz veya aşağılanamaz.
• İnsanların, başkalarına bakış açılarını daraltan ve olayları yalnızca istedikleri biçimde görmelerine neden olan tutucu, dogmatik, katı, duyarsız tutumlarından kurtulmaları gerekir.
• Sağlıklı insan ilişkileri ancak insana sahip oldukları farklılıklara saygı duyarak sağlanır.
• İnsanlar, farklılıkları olan insanları tanıdıkça onlardan yeni şeyler öğrenirler, güven alanları genişler ve kişisel güçleri artar.

Farklılıklar konusunda gelişmiş bir toplumsal kültür oluşturmak için bazı adımların atılması gerekir. Genellikle toplumun liderlerinden ve yöneticilerinden beklenen, ancak stratejik önemi nedeniyle çok daha fazla katkı ve katılım gerektiren bu görev, açık tanımlanmalı ve toplumsal bir sorumluluk olarak paylaşılarak üstlenilmelidir. Böyle bir süreçte sorumluluk üstlenecek olan bireylerin ve organizasyonların başarılı olması için;

• Öncelikle toplumsal ve siyasal liderliğin açık desteği alınmalıdır.
• Farklılıklara dayalı sorunlara yol açan eksiklikler, nedenler, ihtiyaçlar değerlendirilmeli ve ölçülmelidir.
• Toplumdaki zihinsel tutum, ilişkiler iklimi ve mevcut kültür doğru değerlendirilmelidir.
• Amaçların ve sonuçların paylaşılacağı toplantılarla ilgili tüm taraflar arasında etkili iletişim ve koordinasyon sağlanmalıdır.
• Medya kanallarının her yönde açık ve etkin olması sağlanmalıdır.
• Farklılıkların yönetimi konusunda atılan adımların topluma yayılmasına ve desteklenmesine öncülük edecek bir görev ekibi oluşturulmalıdır.
• Karşılaşılabilecek sorunların üstesinden gelebilmek için proaktif bir yaklaşım geliştirilmelidir.
• Aktif katılımlı ve yaşayarak öğrenmeye dayalı eğitimler, insana saygıyı temel alan içerikler tasarlanmalı ve gerçekleştirilmelidir.
• Farklılıkların yönetiminin; toplumun, sistemlerin ve süreçlerin bütünleşik bir parçası haline gelmesi sağlanmalıdır.

Toplumdaki huzur ve güveni artırmak için “farklılıkların yönetimi” konusunda, aktif uygulamaları başlatırken bazı önerilerin de dikkate alınması gerekir:

• Farklılık yönetimine ilişkin eğitim programlarına ve proje çalışmalarına öncelik verilmelidir
• Eğitim içeriklerinde ve metotlarında iyileştirmeler yapılmalıdır
• Liderler ve yöneticiler bilinçlendirilmeli ve tam destekleri sağlanmalıdır
• Medya ve kamuoyu oluşturma araçları etkin bir biçimde kullanılmalıdır
• Konuyla ilgili çalışmalar yapan akademisyenlerle işbirliği özendirilmelidir
• Sendika ve meslek kuruluşlarının konuyla ilgili bilinçli desteği sağlanmalıdır
• Yasalar gözden geçirilmeli ve uyum için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır
• Eşit davranma ve pozitif ayrımcılık uygulamaları desteklenmelidir
• Farklılığı vurgulayan, ayrımcılığı öne çıkaran ya da ima eden davranışlara, yazılara, resimlere ve sözlü ifadelere yasal yaptırımlar getirilmelidir.

Kaynak: İsmet Barutcugil, Farklılıkların Yönetimi, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2011