İş dünyasında parlak bir fikre dayalı olarak gerçekleştirilen inovasyonlar tüm diğer inovasyon türlerinden daha fazladır. 10 patent başvurusundan yedi veya sekizi parlak bir fikirle ilgilidir. Yeni kurulan girişimci şirketlerin birçoğu temelde parlak bir fikre dayanmaktadır. Ancak inovasyonu parlak bir fikir bulmaya indirgemek son derece yanlıştır ve inovasyon parlak fikirden çok daha ötede bir olgudur.

Parlak fikir, inovasyon kaynakları arasında en riskli ve başarı şansı en az olandır. Kayıp oranı son derece fazladır. Bu tür bir inovasyon için yapılan her 100 patent başvurusunun en fazla yüzde biri geliştirme ve patent masraflarını karşılayabilecek kadar bir gelir elde edebilmektedir. Bundan çok daha düşük bir oranı, belki beş yüzde biri ticari olarak anlamlı bir gelire ulaşabilmektedir.

Hangi fikirlerinin başarı şansının olduğunu, hangilerinin başarısız olacağını önceden bilme olanağı yoktur. Bazı fikirlerin başarılı olmalarının nedenlerini açıklamak da kolay değildir. Parlak fikre dayalı inovasyonların öngörülebilirliğini iyileştirmenin bir yolu henüz bilinmemektedir. Parlak fikirlerin başarı şansını artırmak için sayılarının çoğaltılması ise anlamlı bir öneri olamaz. “Eğer yeteri kadar fikir üretmeye ve buluş yapmaya devam edilirse mutlaka başarılı olunacaktır” düşüncesi, “ne kadar çok bilet alırsa veya kupon doldurursa piyangoda veya lotoda kazanma olasılığının o kadar yükseleceğini” düşünen bir kişinin durumundan farklı değildir.

Parlak fikre dayalı inovasyon sürecinde öngörülebilirlik çok düşük ve zayiat oranı ise çok yüksektir. Bunun nedenleri de çok açıktır. Parlak fikirler, genellikle bir akılcı temele dayanmaz, mantıklı olarak açıklanması zordur, belirsizliği yüksektir, ele avuca sığmaz uçuk fikirlerdir. Bu tür bir fikrin başarılı olacağını neredeyse bu inovasyonları yapanların dışında herhangi bir kimsenin düşünebildiği şüphelidir.

İhtiyaç tanımlanmış olsa bile çözümü düşünmek ayrı bir iddiadır, büyük belirsizlikler içeren zor bir süreçtir. Bu nedenle, başarı hikâyeleri ne kadar heyecan verici olursa olsun, şirketlere parlak fikirlere dayalı inovasyon girişimlerinden uzak durmaları önerilebilir. Mutlaka, milli piyango bileti alanlar ya da spor loto oynayan insanlar arasında kazanan bir ya da birkaç kişi olacaktır. Yine de hiç kimsenin kaybedip unutmayı kabullenebileceğinden daha fazlasını bu işlere harcamaması gerekir. Akılcı olan budur.

İnovasyon için parlak fikirlerin peşine düşen şirketlerin, tüm olasılıklara karşın yine de başarılı olmak için ne yapmaları gerektiğini bilmeleri gerekir. Yeni bir işi başlatmak ve sürdürmekle ilgili girişimcilik kitaplarının ve seminerlerinin İnovasyon üzerine olanlardan daha fazla olmasının nedeni budur.

Bununla beraber, parlak fikre dayanan inovasyonun küçümsenmemesi ve göz ardı edilmemesi gerekir. Öngörülebilir olmamalarına ve çoğu kez başarısızlıkla sonuçlanmalarına karşın parlak fikre dayalı çok sayıdaki inovasyonun küçük bir oranı bile yeni işler ve işletmeler için büyük bir kaynağı ifade etmektedir. Başlangıçta saçma görünen birçok fikrin ekonomi için yeni performans kapasitesi yaratması olasılığı her zaman vardır. Ayrıca, toplumun ihtiyaç duyduğu inisiyatif, tutku ve zekâ gibi niteliklerin parlak fikirlerde kendini gösterdiğini unutmamak gerekir.

Bu nedenle, inovasyon kaynağı olabilecek parlak fikirler özendirilmeli ve ödüllendirilmelidir. İnsanlardan anlamadıkları bir fikri desteklemelerini beklemek kolay değildir. Fakat en azından toplumun inovatif fikirleri cezalandırmaması, zorlaştırmaması ve fikir insanlarının cesaretlerini kırmaması gerekir. Bir parlak fikirden yola çıkarak inovasyon yapmaya çalışan insanları ve şirketleri boş işlerle uğraşan, hayal peşinde koşan ve akılcı olmayan kişiler ve kuruluşlar olarak görmemek ve göstermemek önemlidir.

Kaynak: Drucker, Peter, F., Entrepreneurship and Innovation, Harper Business, NY, 1993, s. 130-132