Küreselleşme ile birlikte ekonomik, sosyal, teknolojik değişim hızı arttıkça geleneksel iş yapma biçimleri değişmekte ve ardı ardına gelen birleşmeler, ortaklıklar, iş anlaşmaları, yeniden yapılanmalar ve benzerleri daha önce hiç denenmemiş yeni iş modelleri yaratmaktadır. Küresel anlamda başarı yeni kaynaklara, becerilere ve pazarlara ulaşmayı gerektirmektedir. Ekonomik ve siyasal sınırlar kaybolmakta, çok kültürlü bir dünyada yeni bakış açılarına, yeni yaklaşımlara ve çözümlere ihtiyaç doğmaktadır.

Liderlerden planlanamayan ve öngörülemeyen küresel değişimlere ve bunların yarattığı fırsatlara ve tehditlere uygun tepkiler vermeleri beklenmektedir. Etkili liderliğin belirleyici özelliklerinin ve temel becerilerinin değişmeyeceği kesindir. Ancak, özellikle beş ana konuda yeni liderlik yetkinliklerinin gelecekte çok daha önem kazanacağı da açıkça görülmektedir.

Küresel düşünme: Birbiriyle bağlantılı ekonomilerde küreselleşme eğilimi giderek artacak ve geleceğin liderleri kendilerini dünya vatandaşı olarak görmek zorunda hissedeceklerdir. Küresel ticaret ve bütünleşik teknoloji giderek etkilerini daha yoğun bir biçimde gösterecek ve küresel düşünme kaçınılmaz olacaktır. Yeni teknolojiler iş ilişkilerini değiştireceği için yalnızca ulusal ya da kültür merkezli değil küresel düşünebilen liderler rekabetçi olabileceklerdir.

Kültürel farklılığı yönetme: Geleceğin liderleri, kültürler arası farklılıkları anlamak ve bunlardan yararlanmayı öğrenmek zorundadır. Farklılıkların liderlik tarzlarında, tutum ve davranışlarda, iletişimde ve yönetimde önemli yansımaları olacaktır. Liderler, bu farklılıklarla ekonomik, sosyal, kültürel ve yönetsel anlamda işleri ve ilişkileri sağlıklı yürütebilmek amacıyla ilgilenmek zorunda olacaklardır. Farklı kültürleri anlamak, uyum sağlamak ve kültürler arası ekipleri duyarlılıkla yönetmek geleceğin liderinin temel bir becerisidir.

Teknolojik farkındalık: Şirketlerde yapısal ve yönetsel değişim teknolojik değişimle birleştiğinde üretimde, pazarlamada, dağıtımda, satışta sanal ağlar üzerinde çalışan sistemler ortaya çıkmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojileri ve bu teknolojilere dayalı sistemler günümüzde şirketlerin adeta bel kemiğidir. Bu nedenle, teknolojinin stratejik uygulamalarını anlamaları ve teknolojiyi kullanmada şirkete öncülük etmeleri gerekir. Teknolojik zekâ olmaksızın bütünleşik küresel iş ilişkilerini yönetmek ve şirketlere liderlik etmek beklenemez.

Ortaklıklar ve işbirlikleri geliştirme: Şirketlerin stratejik işbirlikleri ve ortaklıklarla oluşturarak büyüme eğiliminin gelecekte daha da çarpıcı bir artış göstereceği anlaşılmaktadır. Yeniden yapılanma, küçülme, dış kaynak kullanma, stratejik ortaklıklar, birleşme ve satın almalar artık olağan uygulamalardır. Karmaşık ilişki süreçlerini müzakere etmek, geliştirmek ve yönetmek önemli bir liderlik becerisi olmaktadır. Yeni iş modellerindeki ortak liderlik anlayışı da küresel girişimlerin başarısı için kritik bir önem taşımaktadır. Yeni, karmaşık ve sürekli değişen sosyal ağlar altında çalışmak, geleceğin liderlerinin daha önce hiç olmadıkları bir biçimde ortaklıkların, işbirliklerin ve girişimlerin içinde olacakları anlamına gelmektedir.

Liderliği paylaşma: Gelecekte liderlik, işbirliği içinde çalışan ve her biri liderliğin gerektirdiği yetkinliklerin çoğuna sahip olan liderler ekipleri tarafından gerçekleştirilecektir. Liderliği paylaşmak bir seçenek değil zorunluluk olacaktır. Hiç kimse, gelecekte gerek duyulacak bütün kritik yeteneklere tek başına sahip olamayacağı için liderliğin paylaşılması bir yönetim modeli olarak kaçınılmaz olacaktır. Liderlik gücünün tek bir tepe yöneticide toplanması yerine liderlik ekipleri arasında paylaştırılması yaygınlaşacaktır. Liderlerden ortak sorumluluk anlayışının ve liderliğin paylaşılmasının gerektireceği yeni yetkinlikleri geliştirmeleri beklenecektir. Sonuçta, iş ortaklıklarının sanal ya da gerçek ağlarını birden fazla liderin ortaklaşma yönetimi söz konusu olacaktır. Liderler, güçlerini ve karar alma yetkilerini paylaşmaya hazır ve istekli olacaklar, daha az kontrol etme ihtiyacı duyacaklar, insana ve duygulara daha fazla duyarlılık göstereceklerdir.

Yüksek potansiyele sahip liderlerin çoğu yeni gerçeklerin farkındadır ve yeni yetkinliklerin önemini bilmektedir. Onlar, kendi performanslarının bu yeni yetkinliklere göre ölçülmesini de istemektedirler. Eğer geleceğin liderleri bugünün liderlerinin deneyimlerinden öğrenecek bilgeliğe sahip olurlarsa ve bugünün liderleri de geleceğin liderlerinin yeni yetkinliklerinin potansiyelini görebilirlerse bu herkesin yararına olacaktır. 

• Access Alumni Leadership Summit, Uludağ-Bursa, 22 Ağustos 2022. Konuşma daveti için Geleceğin Yıldızları’na, fotoğraf için Anna Dare’e teşekkürlerimle.