Peter Drucker, liderleri yöneltici ve yanıltıcı liderler olarak ikiye ayırmaktadır. Aralarındaki fark, belirledikleri hedeflerle ve izleyicilerine yönelik davranış tarzlarıyla ilgilidir.
Yöneltici liderler, liderliği bir konum ya da ayrıcalık olarak değil sorumluluk olarak görürler. Belirledikleri yönü açıklıkla gösterirler ve bunun sorumluluğunu alırlar. Bu liderler, nihai sorumluluğun kendilerinde olduğunu baştan kabul ettikleri için yanlarında güçlü çalışma arkadaşlarının ve ekip üyelerinin bulunmasını isterler. Onlardan çekinmezler, tam tersine varlıklarından memnun olurlar, onların güçlü ve başarılı olmasını isterler. Ekip arkadaşlarının hatalarından da sonuçta kendilerini sorumlu tutan yöneltici liderler, onların başarılarını kendisine tehdit olarak algılamazlar, kendi başarıları olarak görürler.
Diğer taraftan, yanıltıcı liderler, liderliği bir konum ya da ayrıcalık olarak görürler. İlham verecek ve insanları motive edecek güçlü bir vizyon ve tutarlı hedefler belirleyemezler. Çevrelerine gerçekleri göremeyen yeteneksiz insanları ya da görüp de söylemeyen ikiyüzlü dalkavukları toplarlar. Yine de çevrelerinden endişeli oldukları için sıklıkla etraflarında kadro temizliği yapmaya meraklıdırlar. Bunlar genellikle aşırı hırslı, kendini beğenmiş ve dar görüşlü, bağnaz insanlardır. Belirli konularda saplantıları vardır ve bildiklerinden şaşmazlar. Kişisel çıkar hesapları, kendileriyle ilgili endişeleri, katılıkları ve kuru inatları değişime kapalı olmalarının en önemli nedenleri arasındadır.
Yöneltici liderlerin bazıları aşırı özgüvene sahip bazıları da aşırı alçak gönüllüdür. Ancak onlar, her zaman çevrelerindeki insanların kendilerine güven duyan, bağımsız düşünebilen, yetenekli insanlar olmasını isterler. Ekip arkadaşlarını eğitir, geliştirir ve güçlendirirler. Onlardan her yerde övgüyle söz eder ve yükseltirler, her zaman kendilerini iyi hissetmelerini sağlarlar.
Yöneltici liderler, çevrelerine güçlü ve güvenli davranan yetenekli insanları toplama yaklaşımının bazı risklerin olduğunu da bilirler. Yetenekli insanlar hırslı olurlar ve yüksek hedefler peşinde koşarlar. Ancak, lider çevresinde düşük nitelikli, zayıf insanların bulunmasından doğacak riskin daha büyük olduğunun farkındadır.
Bir lider için kendisinden sonra organizasyonun çökecek olduğunun iddia edilmesi çok ağır bir suçlamadır. Etkin ve yönlendirici lider, liderliğin nihai sorumluluğunun insanlarda coşku ve enerji oluşturmak ve onların ufuklarını genişletmek olduğunu bilir ve bu nedenle insanlarda özgüven yaratarak onları geliştirmeye ve yeni liderler yetiştirmeye büyük önem verir.
Kaynak: İsmet Barutçugil, Liderlik, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2015