İş dünyasında çalışanların önemli bir kısmı çalışma yaşamlarında belirli bir süre sonra motivasyonlarını yitirmekte; işlerinden, şirketlerinden ve yöneticilerinden yakınmaya başlamaktadır. Diğer taraftan, yöneticilerin çoğu da çalışanlarının performansının zaman içinde düşmesinden ve bağlılık duygularının zayıflamasından yakınmaktadır.

Bunlar, kuşkusuz iş yaşamında bazı sorunların olduğunu ve çalışanlarla yöneticilerin beklentilerinin çeliştiğini gösteren belirtilerdir. Böyle durumlarda öncelikle yapılması gereken bu sorunların kök nedenlerini bulmaktır. Birçok şirkette çalışanların çoğunda beklenen düzeyde bir iş tatmini, işe ve şirkete bağlılık, ortak sahiplenme, içten gelen işbirliği ve çalışma isteği görülememesinin faturası çoğu zaman çalışanlara çıkarılmaktadır. Onlar; tembellikle, kayıtsızlıkla, sorumsuzlukla ya da öğrenmeye ve gelişmeye direnmekle suçlanmaktadırlar.

Gerçekte, çalışanların genel olarak şirketlerine karşı duyguları tümüyle olumsuz değildir. Onlar, şirkete katkıda bulunmaya, kendilerini kanıtlamaya, şirket içinde başarılı olmayı ve büyümeyi arzulamaktadırlar. Geleceklerini, geçimlerini, güvencelerini ve gelişmelerini şirket içinde görmek istemektedirler. Çalışanlar, şirketin iş veya kurum olarak gerçekten katlanılamayacak bir yer olduğunu düşünseler zaten orada durmazlar. Kendilerini uzun süreli rahatsız edecek çalışma koşullarına ya da mutsuzluklarını arttıracak, çalışma arkadaşları içinde kötü hissettirecek durumlara katlanamazlar. İşten ayrılır ve başka bir şirkete giderler.

Ancak, ilginç olan, insanların şirkette kalmaya devam etmesi ve buna karşın belli bir iş temposu içinde performanslarının düşmesi, yapıcı ve yaratıcı olmamaları, hareketlerinin durağanlaşması ve katkılarının en alt düzeye inmesidir. Bu durumdaki insanlar, gerçek potansiyellerini ortaya koymazlar, hedeflere kayıtsız kalırlar, işle ilgilenmezler, zihinsel veya fiziksel yeteneklerini bilerek-isteyerek sınırlı kullanırlar.

Birçok çalışanın motivasyonunun ve performansının düşmesinin nedeni, genellikle yöneticilerin yaptığı hatalardır.

• Yöneticiler, çalışanlara kendilerinden neler beklediklerini söylemezler, yetkinlikler ve performans için standartlar koymazlar. Çalışanlar da kendilerinden ne düzeyde bir performans beklenildiğini net olarak bilemezler.
• İnsanlar, özellikleri ve yetenekleri için işe alınırlar, amaçları ve değerleri için değil. Bazıları da sahip oldukları ilişkileri ve çevrelerini kullanarak iş bulurlar. Yöneticilerin ve çalışanların aynı amaçları ve değerleri paylaşmadıkları ve üstelik bunun farkında olmadıkları iş ortamlarında yüksek motivasyon ve performans beklemek zordur.
• İnsanların beklenen heyecan, arzu ve enerjiye sahip olmamalarının bir nedeni, şirketin vizyon, amaç ve hedeflerinin kendilerine açıklanmamış olmasıdır. Çalışanlar, ortak bir amaç için birlikte çaba harcadıklarını gördüklerinde daha fazla heyecan duyacaklardır. Şirkette nerede ve niçin bulunduğunun açıklanması çalışanın iş tatmini açısından çok önemlidir.
• Çalışanların motivasyonunu olumsuz etkileyen en güçlü duygu, kendilerine adil ve eşit davranılmadığı, ayırımcılık yapıldığı, önyargıların olduğu düşüncesinden kaynaklanır. Bunun öneminin farkında olmayan yöneticilerin davranışlarıyla ciddi bir motivasyon kaybına yol açmaları kaçınılmazdır.
• Şirketin çıkarları yönünden çalışanların potansiyelinden tam olarak faydalanmak isteyen yöneticilerin her insanda var olan ana güdülerden biri olan ”kendi kendine iş başarabilme ve kendini kanıtlama ihtiyacını” göz önünde bulundurmamaları ve buna göre hareket etmemeleri de çok büyük bir yönetim hatasıdır.