Etkili liderler başarısızlığı kötü bir durum olarak görmezler. Tam tersine, bunu olağan dışı bir görev üstlendiklerinin kanıtı ve bir öğrenme fırsatı olarak kabul ederler. Öğrenme başarısızlığın yararlı bir yan ürünüdür. Başarısız olduğunda liderin ilk tepkisi, “bu deneyimden neler öğrenilebilir?” sorusunu sormak olmalıdır.

Başarısızlıklardan alınan ders, başarılardan alınanlardan daha fazladır ve daha etkilidir. İnsan hayatı öğrenmeye; gücünü, kararlılığını, dayanıklılığını, neler yapabileceğini ve neler yapamayacağını keşfetmekle başlar. Hiç hata yapmamış bir insan, çok büyük olasılıkla yeni hiçbir şey yapmamış, yeni bir şey keşfetmemiş insandır. Liderler ve profesyonel insanlar, başarıları kadar başarısızlıklarını da açıklama cesareti göstermedikleri sürece yönetim sanatında ilerlemeleri beklenemez. Liderlerin en büyük ihtiyacı bir “Başarısızlıklar Tarihi” kitabıdır. Gerçekten yönetim hatalarını ve başarısızlıkları anlatan bir kitaba başarı öykülerine yer veren bir kitaptan daha fazla ihtiyaç bulunmaktadır.

Başarılı liderler kişisel gelişimlerini başarısızlıkları üzerine kurmuşlardır. Başarılarının çoğunu başarısızlıklarından çıkardıkları derslere borçludurlar. Onlar, ne zaman aşılmaz gibi görünen bir engelle karşılaşırlarsa mutlaka yeni ve ileri bir adım atmak üzere olduklarını hissederler.

Zorluklar insanları kamçılarken ve eğitirken, kolaylıklar onları şımartır, rahata alıştırır, değişimden korkan, yeni şeyleri denemekten kaçan, tembel, işe yaramaz insanlar haline getirir. Özgüvenleri yüksek insanlar karşıt fikirlerle karşılaşmaktan, zorluklardan, sorunlardan, direnmelerden korkmazlar. Onları endişelendiren çoğu zaman yersiz övgüler ve yanlış yönlendiren yüzeysel eleştirilerdir. Özgüveni yüksek liderler, gerçek dostlarından kendileriyle ilgili hoşlarına giden değil, tam tersine hoşlarına gitmeyecek sözleri duymak isterler.

Bir liderin niteliğini ortaya çıkaran zaferlerden çok yenilgilerdir. Büyük liderlerin çoğunluğu yeteneklerini zor zamanlarda geliştirmişler, en büyük başarılarını yenilgilerinin, başarısızlıklarının üzerine inşa etmişlerdir. Başarılarının temelinde çok sayıda başarısızlıklar vardır. Onlar, dehalarını yenilmesi çok güç olan engelleri aşarak, zorlukları yenerek mükemmelleştirmişlerdir. Karşılaştıkları güçlükler onların azimlerini kamçılamış; bir insan ve bir lider olarak sahip oldukları yüksek yeteneklerin ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur. Zorluklar onlara özgüven kazandırmış, cesaret ve yüksek bir disiplin ruhu vermiştir. İyi kaptanlar, en iyi deneyimlerini fırtınalarda dalgalar arasında kazanırlar; yüksek yeteneklerini sert denizlere ve uzun, karanlık gecelere borçludurlar.

Kaynak: İsmet Barutçugil, Liderlik, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2014